Học nghề hay học đại học: Nên chọn hướng đi nào cho tương lai?
Học nghề hay học đại học khiến nhiều học sinh và phụ huynh băn khoăn khi đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn tương lai. Trong khi đại học được xem là con đường truyền thống giúp có bằng cấp và kiến thức chuyên sâu thì học nghề lại mang đến cơ hội ra nghề sớm. Để đưa ra quyết định đúng, cần phân tích rõ từng hướng đi dựa trên số liệu thực tế và nhu cầu của xã hội.
Ưu - nhược điểm giữa học nghề và học đại học
Học đại học và học nghề đều là quá trình tiếp thu kiến thức, trau dồi kỹ năng. Mỗi hình thức học đều có lợi ích và thử thách riêng mà người học cần chinh phục.
Ưu điểm
Trước khi quyết định theo đuổi học nghề hay học đại học, việc phân tích ưu điểm cụ thể của mỗi lựa chọn sẽ mang đến cái nhìn cái nhìn toàn diện.
Tiêu chí |
Học nghề |
Học đại học |
Thời gian đào tạo |
Từ 6 - 24 tháng nhanh ra nghề |
Kéo dài 4 - 5 năm, kiến thức chuyên sâu. |
Chi phí |
Thấp, tiết kiệm học phí và sinh hoạt. |
Chi phí cao, nhiều khoản bổ sung |
Kỹ năng |
Tập trung thực hành, tay nghề vững |
Sâu về lý thuyết, thực hành phụ thuộc từng ngành |
Cơ hội việc làm sớm |
Dễ có việc ngay sau tốt nghiệp do nhu cầu thị trường |
Cạnh tranh gay gắt hơn |
Tính ứng dụng |
Học xong đã có thể bắt tay làm nghề |
Nền tảng cho vị trí nghiên cứu, quản lý |
Khả năng linh hoạt |
Học nâng cao sau khi đi làm |
Dễ dàng liên thông lên học vị thạc sĩ |
Nhược điểm
Bên cạnh lợi thế, lựa chọn học nghề và đại học cũng tồn tại nhiều bất cập. Cụ thể:
Tiêu chí |
Học nghề |
Học đại học |
Cơ hội thăng tiến |
Giới hạn hơn, ít cơ hội làm quản lý cấp cao |
Rộng mở hơn, nhiều vị trí đòi hỏi bằng cấp. |
Kiến thức nền tảng |
Hạn chế, thiên về thực hành hơn lý thuyết học thuật |
Có kiến thức tổng quát và chuyên ngành sâu |
Sự thay đổi nghề nghiệp |
Khó chuyển sang lĩnh vực khác |
Linh hoạt hơn khi thay đổi ngành nghề |
Uy tín bằng cấp |
Bằng nghề ít được coi trọng trong một số lĩnh vực |
Bằng đại học được xã hội và doanh nghiệp coi trọng |
Phụ thuộc thị trường |
Nếu chọn sai nghề, dễ bị đào thải nhanh |
Có lợi thế nếu ngành nghề ổn định, lâu dài |
Nên học nghề hay học đại học?
Thực tế, lựa chọn học nghề hay đại học phụ thuộc vào mục tiêu cá nhân và định hướng từ gia đình. Với những bạn trẻ học lực yếu muốn ra nghề sớm có thu nhập ổn định nên chọn học nghề. Ngược lại, muốn sở hữu tấm bằng đại học và tập trung vào học thuật và đam mê nghiên cứu thì hãy chọn đại học.
Theo thống kê, tại TP.HCM, nhu cầu nhân lực lao động phổ thông qua đào tạo chiếm đến 86,92% và bằng đại học chỉ khoảng 20,17%. Con số này phản ánh thực tế rằng xã hội đang thiếu thợ lành nghề.
Hiện tượng “thừa thầy, thiếu thợ” diễn ra ngày càng rõ rệt khi nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học nhưng kỹ năng thực hành yếu, khó đáp ứng yêu cầu công việc. Trong khi đó, những bạn học nghề trong lĩnh vực kỹ thuật, dịch vụ hoặc sửa chữa lại dễ tìm việc.
Nhìn chung, xu hướng chọn học nghề của giới trẻ đang tăng. Nhiều bạn trẻ ưu tiên ra nghề sớm để có thu nhập ổn định, giảm gánh nặng tài chính cho gia đình.
Xu hướng lựa chọn học nghề của giới trẻ đang gia tăng
Làm thế nào để đưa ra lựa chọn phù hợp?
Với những bạn vừa bước khỏi ngưỡng cửa THPT chưa định hình được mong muốn bản thân cần căn cứ 4 yếu tố sau:
Phụ thuộc vào sở thích và đam mê
Những ai yêu thích nghiên cứu, mong muốn trở thành kỹ sư, bác sĩ, giảng viên… thì đại học là con đường phù hợp. Ngược lại, bạn say mê làm việc thực tế, học nghề sẽ đúng định hướng.
Căn cứ tài chính gia đình
Chi phí là yếu tố quan trọng bởi, đại học phải đầu tư lớn trong nhiều năm. Tuy nhiên, học nghề giúp tiết kiệm và nhanh có thu nhập để tự trang trải cuộc sống.
Mục tiêu nghề nghiệp
Muốn phát triển sự nghiệp lâu dài, định hướng thành quản lý cấp cao cần bằng đại học. Ngược lại mục tiêu nhanh chóng có việc làm, ổn định cuộc sống thì học nghề là quyết định khôn ngoan.
Nhu cầu thực tế của xã hội
Thị trường lao động “khát” nhân lực vững kỹ thuật, dịch vụ và tay nghề giỏi. Do đó, học nghề đúng xu hướng có thể mang lại mức thu nhập hấp dẫn không kém cạnh những ngành học đại học.
Căn cứ vào năng lực, đam mê, nhu cầu để đưa ra quyết định phù hợp
Học nghề hay học đại học là phụ thuộc vào định hướng của bản thân và gia đình. Mỗi con đường có ưu và nhược điểm riêng, quan trọng là bạn cần hiểu rõ bản thân, cân nhắc nhu cầu thực tế xã hội để chọn hướng đi đúng.
Xem thêm: