Xu hướng chọn nghề của giới trẻ hiện nay: 7 ngành nghề hot
Xu hướng chọn nghề của giới trẻ hiện nay không đơn thuần là chuyện nghề nào dễ xin việc mà liên quan giữa đam mê, năng lực và yêu cầu thị trường. Trong bối cảnh chuyển đổi số, tự động hóa và hội nhập toàn cầu, cần tỉnh táo để lựa chọn nghề đúng đắn.
Hiện trạng thị trường lao động hiện nay
Ảnh hưởng của chuyển đổi số
Thế giới đang bước vào kỷ nguyên 4.0 - nơi trí tuệ nhân tạo (AI), robot hóa và dữ liệu lớn (Big Data) thay đổi cách vận hành sản xuất, quản trị và dịch vụ. Ở Việt Nam, theo một báo cáo của World Bank, chỉ có 9% các nghề được xếp loại là lao động kỹ năng cao năm 2021. Con số thấp hơn nhiều so với các nước như Singapore, Anh.
Điều này cho thấy lực lượng lao động cần nâng cao trình độ để tránh bị “đào thải”. Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế đã thúc đẩy làn sóng đầu tư nước ngoài. Từ đó đặt ra yêu cầu chuẩn hóa quy trình, tiêu chuẩn chất lượng, khả năng làm việc đa ngôn ngữ để sẵn sàng thích ứng với văn hóa doanh nghiệp quốc tế.
Ngành nghề mới ứng dụng AI trỗi dậy
Ngành sản xuất truyền thống chịu áp lực rất lớn khi tự động hóa được áp dụng trong nhiều công việc đơn, dẫn đến giảm nhu cầu nhân lực phổ thông yếu kỹ năng. Trước sự chuyển biến mạnh mẽ đó, một số lĩnh vực đang “lên ngôi”. Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LĐ-TB&XH), mỗi năm có hơn 2,2 triệu lượt tuyển sinh vào các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tỷ lệ học viên ra trường có việc làm đạt trên 85%, ngành kỹ thuật có tỉ lệ việc làm lên tới 90%. Điều này cho thấy xu hướng học nghề, hướng đến kỹ năng thực hành trở thành lựa chọn thiết thực.
Nhu cầu doanh nghiệp thay đổi
Doanh nghiệp thời nay không chỉ tìm người có bằng cấp mà cần nhân lực mạnh kỹ năng, có trải nghiệm cùng tư duy đổi mới.
Cuộc khảo sát của Society of Actuaries năm 2025 chỉ ra, 35 % sinh viên Việt Nam nghĩ cơ hội phát triển nghề nghiệp là yếu tố hàng đầu khi chọn nghề.
Nhu cầu doanh nghiệp thay đổi kéo theo tư duy khác biệt
Những yếu tố ảnh hưởng đến xu hướng chọn nghề của giới trẻ hiện nay
Ngày nay, phụ huynh và học sinh khi chọn nghề đều đánh giá dựa trên nhiều yếu tố. Cụ thể:
Thu nhập ổn định
Thu nhập là yếu tố thiết yếu khi bạn trẻ tính đến việc độc lập tài chính, trang trải chi phí học hành, cuộc sống. Nếu nghề không đảm bảo mức thu nhập tối thiểu, nhiều bạn sẵn sàng chuyển sang nghề khác. Dù đam mê quan trọng nhưng không nuôi sống nổi bản thân, chọn nghề dễ dẫn đến chán nản.
Phân luồng sớm hạn chế lãng phí
Nếu từ cấp THCS/THPT có hướng nghiệp, phân luồng rõ ràng giúp bạn trẻ hiểu mình và hiểu thị trường. Từ đó chọn đúng hướng, hạn chế đổi ngành hoặc bỏ dở. Nhiều học sinh “chạy” theo ngành hot, sau đó nhận ra chưa phù hợp dẫn đến học lại gây lãng phí thời gian, công sức, chi phí.
Phù hợp năng lực bản thân
Nếu chọn nghề theo xu hướng không phù, bạn nhanh chóng mất động lực bởi công việc không phù hợp năng lực. Khi nghề nghiệp là sự kết hợp giữa đam mê và năng lực, làm việc sẽ ít căng thẳng nên dễ tiến bộ hơn.
Thời gian làm việc linh hoạt
Thế hệ trẻ ưu tiên sự linh hoạt, làm việc từ xa hoặc làm freelancer với giờ giấc chủ động. Điều này vừa cân đối cuộc sống vừa mở cơ hội thử sức nhiều lĩnh vực. Vì vậy, xu hướng làm việc từ xa đang gia tăng tại Việt Nam.
Cơ hội phát triển
Giới trẻ quan tâm đến lộ trình thăng tiến rõ ràng, đào tạo nội bộ và đánh giá năng lực để tiến lên. Khảo sát thế hệ trẻ cho kết quả, 1/3 sinh viên ưu tiên cơ hội phát triển khi chọn nghề.
Nghề triển vọng trong tương lai
Các bạn trẻ không còn chọn nghề theo cảm tính mà đánh giá cơ hội của ngành: “Có bền vững không?”, “Liệu có bị thay thế bởi AI không?”, “Công việc mở rộng hay đình trệ không?”. Những công việc có tiềm năng dài hạn, ít bị tự động hóa, ứng dụng số cao sẽ được ưu tiên.
Những công việc ít bị ảnh hưởng bởi tự động hóa sẽ được ưu tiên
Top 7 ngành nghề được giới trẻ ưu tiên lựa chọn
Dưới đây là 7 ngành nghề hiện đang thu hút bạn trẻ, phù hợp với xu hướng thị trường:
Trí tuệ nhân tạo
Sự phát triển của AI đang thay đổi nhiều lĩnh vực: y tế, sản xuất, bán lẻ, giải trí. Những vị trí triển vọng trong tương lai phải kể đến như:
-
Kỹ sư AI
-
Nhà nghiên cứu mô hình
-
Kỹ sư học máy
-
Kỹ sư nghiên cứu bán dẫn
AI vừa là công cụ vừa như sản phẩm giúp tạo ra hệ thống AI hoặc ứng dụng AI vào các ngành khác.
Công nghệ thông tin
Được đánh giá như ngành “cốt lõi” của xu hướng kỹ thuật số với các vị trí: lập trình, quản trị mạng, an ninh mạng, DevOps, Cloud, Big Data… Phần lớn các công ty đều cần một đội IT nhỏ nhằm duy trì hoạt động. Trong bối cảnh doanh nghiệp chuyển đổi số mạnh, IT vẫn là ngành đi được lâu dài.
Sáng tạo nội dung
Video, bài viết, podcast, social content… trên các nền tảng số là cầu nối giữa sản phẩm với khách hàng. Người làm nghề sáng tạo nội dung có thể làm việc tại doanh nghiệp, freelancer hoặc xây thương hiệu cá nhân. Với sự phát triển của các nền tảng mạng xã hội khiến nhu cầu nội dung chất lượng tăng cao.
Thiết kế đồ họa
Trong môi trường thiết kế sản phẩm số, vấn đề liên quan đến giao diện ứng dụng cùng trải nghiệm người dùng không thể bỏ lỡ. Designer giao diện UI/UX, motion graphics, animation vững tay nghề dễ dàng làm việc đa dạng.
Thương mại điện tử
Ngành e-commerce ở phần cuối của chuỗi số hóa. Bạn có thể làm marketing, quản lý sản phẩm, vận hành sàn, logistics, chăm sóc khách hàng hoặc phân tích dữ liệu. Người trẻ khi tham gia vào doanh nghiệp thương mại điện tử hoặc mở shop online ngày càng nhiều.
Y dược và chăm sóc sức khỏe
Sự ổn định và ý nghĩa xã hội của ngành Y tế luôn là lựa chọn hàng đầu dù thời gian đào tạo kéo dài. Xu hướng mới phải kể đến các ngành cận lâm sàng và chăm sóc sức khỏe đang phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, khi dân số già hóa, nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng cao.
Tài chính công nghệ (Fintech)
Ngành fintech là sự kết hợp tài chính và công nghệ với sản phẩm: ví điện tử, thanh toán số, lending, blockchain, tín dụng P2P… Lĩnh vực này thu hút vốn đầu tư, luôn đổi mới công nghệ nên nhân lực trong ngành cần cập nhật kỹ năng liên tục.
Nghề kỹ thuật sửa chữa
Ngành kỹ thuật liên quan đến sửa chữa điện tử, điện thoại, điện lạnh, ô tô, điện dân dụng, điện nước… ít được nhắc đến nhưng tính thiết thực cao. Tại các gia đình, số lượng thiết bị tăng cao kéo theo nhu cầu bảo trì và sửa chữa lớn. Lĩnh vực này ít cạnh tranh nhưng cần kỹ năng chuyên sâu.
Nghề sửa chữa trực tiếp các thiết bị đang được nhiều bạn trẻ lựa chọn
Những lưu ý trong việc chọn nghề của giới trẻ hiện nay
Để đưa ra lựa chọn không hối tiếc, giới trẻ cần áp dụng phương pháp tiếp cận chủ động với tầm nhìn dài hạn:
Đánh giá bản thân
Việc đánh giá bản thân không dừng lại ở sở thích hay điểm mạnh, có thể sử dụng các công cụ khách quan để hiểu rõ tính cách, giá trị cốt lõi và cả điểm yếu. Đừng ngại tìm kiếm lời khuyên từ người có kinh nghiệm, cố vấn hoặc chuyên gia tâm lý để có góc nhìn đa chiều.
Nghiên cứu thị trường và định hướng dài hạn
Không chạy theo các ngành "hot" nhất thời mà cần nghiên cứu sâu về tính bền vững của ngành trong 10 - 15 năm tới. Nên tìm hiểu về nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong tương lai thay vì số lượng nhân lực hiện tại.
Trau dồi đa lĩnh vực
Đừng để bản thân “bó hẹp” trong một mảng, hãy trau dồi kiến thức giúp bạn linh hoạt chuyển đổi khi cần. Học các kỹ năng bổ sung như ngoại ngữ, lập trình cơ bản, tài chính cá nhân luôn cần thiết.
Kết hợp đam mê và thực tế
Khi đam mê của bạn là ngành ít người làm hoặc chưa phát triển sẽ phải cân nhắc bước đầu chọn nghề để tạo thu nhập, tích lũy kỹ năng. Sau khi đã có tài chính sẽ chuyển sang đam mê. Tránh chọn nghề chỉ vì “hot” mà bỏ qua năng lực.
Xu hướng chọn nghề của giới trẻ hiện nay đang dịch chuyển mạnh mẽ sang các tiêu chí về sự linh hoạt, thu nhập ổn định và sự phù hợp với giá trị cá nhân. Để thành công, thế hệ trẻ cần chủ động đánh giá bản thân, nghiên cứu thị trường dài hạn và tích hợp đam mê của bản thân.
Xem thêm:
